Hangi Sektörlerde İş Ayakkabısı Giymek Zorunlu?

İş ayakkabısı, iş kazalarını önlemek amacıyla birçok sektörde yasal olarak zorunlu tutulmaktadır. Özellikle ağır sanayi, inşaat, lojistik, madencilik, tarım, metal işleme ve enerji sektörlerinde çalışanlar için bu tür koruyucu ekipmanlar, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında zorunlu hale getirilmiştir.

Türkiye’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 6331 sayılı kanununa göre, risk analizi yapılmış ve ayak koruması gerektiği belirlenmiş tüm iş alanlarında iş güvenliği ayakkabısı kullanılmak zorundadır. Bu zorunluluk hem çalışan sağlığını korumak hem de işverenin yasal sorumluluklarını yerine getirmesi için uygulanmaktadır.

Madencilik ve Ağır Sanayide Çelik Burunlu Ayakkabı Neden Gerekli?

Çelik burun ayakkabı; özellikle ağır yüklerin bulunduğu, darbe riskinin yüksek olduğu ortamlarda çalışanlar için temel bir güvenlik unsurudur. Madencilik ve ağır sanayi gibi sektörlerde ayak bölgesine düşebilecek ağır cisimler ciddi yaralanmalara yol açabilir. Bu nedenle bu ayakkabılar, ön kısmında çarpmalara karşı koruma sağlayan çelik tabaka bulundurur.

Uluslararası İş Güvenliği Standartları’na (ISO 20345) göre çelik burunlu iş ayakkabısı, en az 200 Joule (20 kg ağırlığında bir cismin yaklaşık 1 metre yükseklikten düşmesi) darbe direncine sahiptir. Bu özellik, ayak parmaklarının kırılmasını ve ezilmesini büyük ölçüde önlemektedir.

Çelik Burun Ayakkabı Ağır Sanayide Darbeye Karşı Ne Kadar Etkilidir?

Ağır sanayide, makinelerle yapılan işlemler sırasında, malzeme taşınırken veya üretim hattında sık sık ağır cisimler yere düşebilmektedir. ABD İş Sağlığı ve Güvenliği İdaresi (OSHA) verilerine göre, uygun ayakkabı giyilmediğinde ayak yaralanmaları iş kazalarının %10’undan fazlasını oluşturmaktadır.

Madencilik Sektöründe İş Ayakkabısı Olmadan Ne Tür Kazalar Yaşanabilir?

Madencilik, yer altı koşulları, dar geçitler ve düşük görüş alanı nedeniyle son derece riskli bir sektördür. İş ayakkabısı olmadan çalışan bir birey ayağına düşen taşlar, kaygan zeminler, sivri cisim batmaları ve çamurda kaymalar nedeniyle ciddi kazalar geçirebilir. Ayrıca, ayak bileği burkulmaları ve tendon zedelenmeleri de sık görülen yaralanmalar arasındadır.

TÜİK verilerine göre madencilik sektöründe meydana gelen kazaların %22’si ayak bölgesi ile ilgilidir. Bu nedenle, koruyucu ayakkabı giymek sadece öneri değil, zorunluluktur.

Kompozit Burunlu İş Ayakkabısı Hangi Sektörlerde Tercih Edilmektedir?

Kompozit burunlu iş ayakkabısı, metal içermeyen ve daha hafif malzemelerden üretilen bir alternatif olarak birçok sektörde tercih edilmektedir. Bu tür ayakkabılar özellikle elektrik, enerji, havacılık, otomotiv, depo yönetimi ve laboratuvar gibi hassas ortamlarda kullanılır.

Bu ayakkabılar, çelik kadar darbe direnci sunar fakat manyetik değildir ve metal dedektörlerinden geçerken sorun çıkarmaz. Ayrıca, elektrik iletkenliği taşımamaları nedeniyle elektrikle çalışan ortamlarda daha güvenlidir. Bu yönüyle özellikle elektromanyetik risk taşıyan sektörlerde güvenli bir seçenektir.

Elektrik Ve Enerji Sektöründe Kompozit Burunlu Ayakkabı Mı Kullanılmalı?

Evet, elektrik ve enerji sektöründe çalışanlar için kompozit burunlu iş ayakkabısı daha uygun bir tercihtir. Çünkü bu ayakkabılar elektrik akımını iletmez ve statik elektriği dağıtarak çalışanları çarpılma riskinden korur. Ayrıca, EN ISO 20345 normuna uygun şekilde üretilmiş kompozit burunlu iş güvenliği ayakkabısı, 200 Joule darbe direnci sunar. Bu da onları çelik burunlu modellere kıyasla daha güvenli ve konforlu bir hale getirir.

Kompozit Burunlu İş Ayakkabıları Hangi Sektörlerde Fayda Sunar?

Kompozit burunlu modeller çeliğe göre daha hafiftir. Bu da özellikle uzun saatler ayakta çalışılan sektörlerde büyük avantaj sağlar. Lojistik, havacılık, depo yönetimi, montaj hatları ve temizlik hizmetlerinde çalışan personel için hafiflik ve konfor iş verimini artıran önemli bir faktördür.

Özellikle kadın çalışanların tercih ettiği bu modeller hem ergonomik yapıları hem de şık tasarımları sayesinde yaygınlaşmaktadır. Ayakta geçen süre ne kadar fazlaysa, ayakkabının hafif olması o kadar önemlidir. Bu da kompozit burunlu seçenekleri ön plana çıkarır.

İş güvenliği ayakkabısı, farklı sektörlerin risk profiline göre özel olarak tasarlanır. Çelik burunlu modeller darbe riski yüksek ortamlarda koruma sağlarken; kompozit burunlu modeller hafiflik ve iletkenlik avantajı ile özellikle enerji ve lojistik sektörlerinde tercih edilmektedir. Türkiye’de ve dünyada iş kazalarının azaltılmasında bu tür koruyucu ekipmanların rolü büyüktür ve doğru modelin seçilmesi hem çalışan sağlığını hem de işletme güvenliğini doğrudan etkiler.